DATAYO a kameng ti Romano Catolico, kadawyan a naisangayan a panagtitipon ti amin a kameng ti kaamaan a kas panangrambak/pananglagip iti masasao nga All Saint’s Day (Nobiembre 1) ken All Souls’ Day (Nobiembre 2). Ania dagitoy nga aldaw? Iti nanumo a lugarmi, ti Nobiembre 1, isu ti panagaramidmi kadagiti native delicacies, kangrunaan a maaramid ditoy manipud iti diket a bagas: bistu-bitso, baduya, insibog, niniogan, linapet, patupat, suman, pilais (pinais ti dadduma), tinagapulotan a bukel ti lingnga (sesame seeds). Agtuno, ti lames/tamnay ken apgad. Liningta. Siniwsiw. Agpartika ti native a manok. Karne ti baboy (uragaen). Ti kadawyan. Lutuen dagiti taraon a paggaayat dagiti kameng ti kaamaan nga immunan a nagpakada ditoy daga a pagluluaan. Adda met mainayon a kas atang kadagiti mainum a kas iti arak, basi. Gawed ken bua, pinadis, sigarilio, kdpy.
Iti met sardam, mapanmi silawan dagiti mulami a nateng ken kasta met dagiti agbunga a kayo. Ikkanmi ti pagsaingan wenno kandela dagitoy. Gapu iti pammati a nabungbunganto dagita a mula iti masanguanan.
Naipakadawyan a Nobiembre 2 ti panagsarungkarmi iti tanem dagiti minataymi. Ditoy nga agdudupudopkami a makipagsarungkar kadagiti tanem dagiti minatay. Adda dagitay banda a maupaan tapno mangipatayabda ti musica iti sakaanan dagiti tanem. Nadumaduma met ti itsura dagiti makipagsarungkar. Adda naragsak; adda naliday. Idi ‘toy numo ti biang ti ubing, adda naimatangak nga ag-lola (ngata) ti nagkuyog. Idi makadanonda iti sakaanan ti panteon, nagtugawen ti lola, nagdung-awen. Ngem, kinulding ti ubing:
“Lola, saan a daytoy ti tanem ‘di lolo,” immakar dagiti ag-apo, idiay nga intuloy ti lola ti panagdung-awna.
Napateg kadatayo ti pananglagip, nangruna a tampok daytoy iti panangikarkararag kadagiti minataytayo. Wen, daytoy ti context daytoy nga aldaw. Pasken a panagkaykaysa ti familia a panangikarkararag kadagiti ipatpategtayo iti biag nga immunan a simmina iti sidongtayo. Ad-adda koma a tumpuar daytoy a pananglagip kadagiti minatay babaen iti misa ken kararag. Isuro ti na-Cristianuan a pammati nga adu pay laeng ti masapul a kararag nga agpaay kadagiti pimmusay tapno sumaklangda met iti Dios a Namarsua kadatayo. Karaipna pay daytoy iti panangamiris dagiti sibibiag ti kinapateg ti biag ken panangipakat amin a kabaelan nga agbiag a kas maysa a napudpudno nga anak ti Dios. Aldaw a maipaay kadagiti amin a tattao nga agpampanunot ken agtignay nga agbiag a kas maysa a pasurot ni Apo Dios.
Ditayo koma leblebgan nga ipaayan dagiti kakabsat a pimmusay ti kasapulanda unay kadatayo nga agbibiag ditoy rabaw ti daga, ti panangikarkararag ken panangidawdawat kadakuada nga agpaay iti agnanayon koma a panaginana dagiti kararuada.
PAGPAMPANUNOTAN: The weak can never forgive. Forgiveness is the attribute of the strong. – Gandhi.#
